İnternet dünya üzerinde her geçen gün daha fazla kullanılmaya başlanan bir sistem haline gelmiştir. Ancak, bu yaygın kullanımın birçok hukuki boyutu bulunmaktadır. İnternet kullanımı sırasında telif hakları, kişisel veri koruma, KVK Kanunu, internet suçları, internet erişim engelleme ve internet vergileri gibi birçok yasal düzenlemelere uyulması gerekmektedir.
Telif hakları konusu internet kullanımında oldukça önemli bir konudur. İnternet üzerinde yayınlanan birçok içerik telif haklarına tabi olabilmekte ve bu hakların ihlali ciddi yaptırımlarla karşılaşılmasına sebep olabilmektedir. Kişisel veri koruma ise internet üzerinde en çok konuşulan konuların başında gelmektedir. Özellikle son yıllarda sıklıkla gündeme gelen veri sızıntıları ve hacker saldırılarına karşı önlemler alınmalıdır. GDPR gibi en son çıkan veri koruma yönetmelikleri de Türkiye’de yansımaları ile birlikte dikkat çekmektedir.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVK Kanunu), internet kullanıcılarının haklarını ve şirketlerin yükümlülüklerini düzenler. İnternet suçları konusu ise, internet üzerinden işlenen suçların yasal yaptırımları hakkında bilgi verir. Cyberbullying ve phishing gibi internet suçlarına karşı mücadele edilmelidir.
İnternet erişim engelleme konusu ise son dönemlerde oldukça gündemde olan bir konudur. İnternet sitelerinin erişime engellenmesine karar verilmesi halinde, bu kararların yasal boyutu da araştırılmalıdır. İfade özgürlüğü hakları ise, internet üzerinden korunmalıdır. Tüm bu konuların yanı sıra, internet üzerinden yapılan ticari faaliyetlerin vergilendirilmesi de yasal düzenlemeler arasındadır.
Telif Hakları
İnternet’te telif hakları, herhangi bir materyal ya da sanat eseri içeren bir web sitesi yada uygulama üzerinde kullanıldığında, telif hakkını elinde bulunduran kişilerin hakları ihlal edilmiş olabilir. Telif hakkını elinde bulunduran kişi veya kuruluşun gerekli başvuruları yapması durumunda, telif hakkı ihlali yapan kişiler hakkında yasal yaptırımlar uygulanabilir. Bu yaptırımlar genellikle maddi bir cezayı içerir ve çoğu durumda telif hakkını ihlal eden içerik kaldırılır. Telif hakkı ihlali suçunun cezası ne kadar ağır olacağı, ihlalin boyutuna ve türüne bağlı olarak değişir. İnternet kullanıcılarının, telif haklarını ihlal etmekten kaçınmaları ve yasal düzenlemelere uygun davranmaları oldukça önemlidir.
Kişisel Veri Koruma
Kişisel verilerin korunması internet dünyasında en önemli konulardan biridir. İnternet kullanıcıları, kişisel bilgilerinin ele geçirilmesine karşı önlemler almalı ve bilinçli kullanım sağlamalıdır. Bu nedenle, güçlü şifreler kullanılması, virüs koruması yüklenmesi ve güncellemelerin yapılması kişisel verilerin korunmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca, internet sitelerinde yer alan gizlilik politikalarının okunması ve anlaşılması da önemlidir. İşletmelerin ise kullanıcıların verilerinin korunmasına özen göstermesi gerekmektedir. Bu doğrultuda, GDPR gibi düzenlemelerin uygulanması ve veri sızıntılarına karşı alınacak önlemler, işletmelerin sorumluluğundadır.
GDPR
GDPR veya Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Yönetmeliği, 25 Mayıs 2018’de yürürlüğe girmiştir ve internet kullanıcılarının kişisel verilerinin korunmasını amaçlamaktadır. Bu yönetmelik, AB’deki tüm üye devletlerini kapsamaktadır ve internet sitelerinin, uygulamalarının ve şirketlerin kişisel verilerin toplanması, saklanması, kullanılması ve paylaşılması konusunda belirli standartları karşılaması gerekmektedir. Türkiye’de ise GDPR’nin doğrudan uygulaması olmamakla birlikte, Türkiye’de iş yapan veya Türkiye’deki kullanıcılara hizmet sunan AB şirketleri de bu yönetmelik kapsamındadır. Bu nedenle, Türkiye’deki şirketler de uyumlu hale gelmek için bazı adımlar atmaları gerekmektedir.
Veri İhlalleri
İnternet kullanımının hukuki boyutlarından biri olan veri ihlalleri, günümüz dijital dünyasının en büyük risklerinden biridir. Özellikle şirketlerin müşteri verileri ile işletme bilgileri çalmaya çalışan hacker saldırılarına karşı önlem almaları gerekmektedir. Veri sızıntılarının önüne geçebilmek için, güçlü şifreler kullanılmalı ve şirket ağları düzenli olarak taranarak zayıf noktalar tespit edilmelidir. Ayrıca, çalışanlar da veri güvenliği konusunda eğitilmeli ve şirket içi politikalar etkin bir şekilde uygulanmalıdır.
Bununla birlikte, veri ihlallerinin önlenememesi durumunda, şirketlerin hazırlıklı olması gerekmektedir. Veri yedekleme ve kurtarma planları hazır olmalı, müşterilerin bilgilendirilmesi için bir iletişim planı oluşturulmalıdır. Ayrıca, şirketler veri ihlalleri sigortalarından yararlanarak finansal kayıpları minimize edebilirler.
Veri ihlalleri konusunda Türkiye’de de çeşitli yasal düzenlemeler mevcuttur. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, şirketlerin veri güvenliği konusunda sorumlu olduğunu vurgulayarak, önlemler almalarını ve veri ihlallerini yetkili kurumlara bildirmelerini gerektirmektedir. Ayrıca, kişisel verilerin yasadışı olarak toplanması, işlenmesi veya kullanılması suç teşkil etmektedir.
| Veri İhlali Durumunda Yapılması Gerekenler | Veri İhlali Durumunda Yapılmaması Gerekenler |
|---|---|
|
|
Çerezler ve İzleme Yöntemleri
İnternet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, internet siteleri kullanıcıların kişisel verilerini toplama ve izleme yöntemlerini geliştirmişlerdir. Bu yöntemlerin başında gelen çerezler, kullanıcının bilgisayarında saklanan küçük dosyalardır. Çerezler, kullanıcının internet sitelerindeki davranışlarını izler ve sitenin kullanımını kolaylaştırmak için bilgi saklar.
Bunun yanı sıra, izleme kodları da (tracking codes) kullanıcıların internet aktivitelerini takip etmek için kullanılır. Bu kodlar genellikle internet reklamlarında kullanılır ve bir kullanıcının reklamı tıklayarak ilgili internet sitelerine giriş yapmasını sağlar.
Bu yöntemler kullanıcıların kişisel verilerini toplama açısından endişe yaratsa da, güvenli bir internet kullanımı için kullanıcılar bilgilendirilmelidir. İnternet sitelerinin izleme ve çerez kullanımı hakkında bilgi vermesi ve kullanıcının rızasını almaları gerekmektedir. Ayrıca, kullanıcıların çerezleri yönetmek için tarayıcı ayarlarını değiştirmeleri mümkündür.
KVK Kanunu
Kişi Verileri Koruma Kanunu (KVK Kanunu), internet kullanıcılarının kişisel verilerinin nasıl korunduğu ve şirketlerin verilere ilişkin yükümlülüklerini düzenleyen bir yasal düzenlemedir. KVK Kanunu, internet sitelerinin kişisel verileri işlemesi için belirli şartlar koşmaktadır. İnternet kullanıcıları da kişisel verilerinin nasıl kullanıldığını öğrenme hakkına sahiptir. KVK Kanunu kapsamında, internet kullanıcılarına bazı haklar sağlanmaktadır. Bunlar arasında kişisel verilerin işlenmesine izin verip vermeme, kişisel verilerin doğruluğunu sağlama ve kişisel verilerin silinmesi veya anonim hale getirilmesi gibi haklar yer almaktadır.
Şirketler de KVK Kanunu’na uymakla yükümlüdürler. Kişisel verileri işlemek için açık rıza almak, verileri güvenli şekilde korumak ve veri ihlallerini bildirmek gibi yükümlülükleri vardır. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda, şirketler yasal yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirler.
- İnternet kullanıcılarına tanınan bazı haklar:
- Kişisel verilerin işlenmesine izin verip vermeme hakkı
- Kişisel verilerin doğruluğunun sağlanması
- Kişisel verilerin silinmesi veya anonim hale getirilmesi hakkı
- Şirketlerin yerine getirmek zorunda oldukları yükümlülükler:
- Açık rıza almak
- Verileri güvenli şekilde korumak
- Veri ihlallerini bildirmek
KVK Kanunu, internet kullanıcıları ve şirketler arasında adil bir veri işleme süreci sağlamayı amaçlamaktadır.
İnternet Suçları
İnternet, tüm hizmetlerinin yanı sıra maalesef suç işlemek için de kullanılmaktadır. İnternet suçları genellikle bilgisayar korsanları, siber saldırganlar, dolandırıcılar, yasadışı aktiviteler ve çevrimiçi tacizlerden oluşur. Bu suçlar, diğer suçlara benzer şekilde, yasal yaptırımlarla karşı karşıya kalır. İnternet üzerinden işlenen suçların cezaları, diğer suçlara işlenenlerle aynıdır.
İnternet suçları, Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen hükümlere uygun şekilde yargılanır. Dolandırıcılık, iftira ve taciz de dahil olmak üzere birçok suç işlenebilir. İnternet suçlarına karşı alınan önlemler arasında, siber polis ve siber güvenlik ekiplerinin oluşturulması ve siber suçları önleme ve engelleme amaçlı mevzuatların hazırlanması yer alır.
İnternet suçlarından korunmanın en iyi yolu, çevrimiçi güvenliği artırmak için en son teknolojileri kullanmaktır. Ayrıca, güçlü şifreler, güvenlik duvarları, antivirüs yazılımları ve yalnızca güvenilir siteleri kullanmak da suçlardan korunmak için önemlidir.
- İnternet suçları örnekleri:
- Fraud, sözleşme ihlali, banka dolandırıcılığı, kimlik hırsızlığı, siber saldırılar, bilişim suçları, ödeme dolandırıcılığı, phishing (şifre çalma), çevrimiçi taciz, yasadışı içerik ve film paylaşımı gibi suçlar.
| Suç Türü | Ceza |
| Phishing | 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası |
| Yasadışı İçerik | 1-5 yıl arasında hapis cezası |
| Kimlik Hırsızlığı | 2-5 yıl arasında hapis cezası |
Bu suçlar, Türk Ceza Kanunu’nda açıkça tanımlanmıştır ve özellikle çocuklar ve gençler arasında yaygındır. İnternet suçlarına karşı yasal yaptırım uygulanacağından, çevrimiçi güvenlik konusunda bilinçli olmak herkes için önemlidir.
Cyberbullying
Cyberbullying, yani internet üzerinden gerçekleştirilen taciz ve tehditler, artık hukuki boyutu olan bir suç olarak kabul edilmektedir. Mağdur olan kişiler, bu suçu işleyen kişiler hakkında yasal yollara başvurabilirler. İnternet üzerinden yapılan herhangi bir taciz veya tehdit, kişinin hayatını olumsuz etkileyebileceği için hemen önlem alınması gerekmektedir.
Bu tür suçlarla mücadele etmek için, birçok ülkede hukuki düzenlemeler yapılmıştır. Cyberbullying mağdurlarının savunması için yasal yollara başvurulabilir ve cezai yaptırım uygulanabilir. Ayrıca, eğitim kampanyalarıyla, internet kullanımı konusunda bilinçlenme sağlanarak, cyberbullying ve benzeri suçların önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.
Cyberbullying, kişisel verilerin korunması kanunu kapsamında değerlendirilmekte ve bu tarz tacizlerde mağdurların kişisel verilerinin korunma hakkı ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle, internet kullanıcıları kendilerini bu tür saldırılardan korumak için gerekli önlemleri almalıdır.
Phishing
Phishing, son yıllarda en yaygın dolandırıcılık yöntemlerinden biri haline geldi. E-posta veya sosyal medya hesapları aracılığıyla gerçekleştirilen bu saldırılar, kullanıcıları kişisel bilgilerini ve finansal verilerini ifşa etmeye teşvik etmektedir. Bu saldırılar genellikle sahte linkler veya güvenilir görünen işletme veya hükümet kurumlarını taklit eden sahte e-postalar içermektedir.
Phishing, farklı türleri olan bir dolandırıcılık şeklidir. Bazı phishing saldırıları finansal bilgilerinizi çalmaya çalışırken bazıları hesap bilgilerinizi veya kişisel bilgilerinizi ele geçirmek için tasarlanmıştır. Bu nedenle, kişisel bilgilerinizi koruyarak ve hesap bilgilerinizi güvence altına alarak kendinizi phishing saldırılarına karşı korumak çok önemlidir.
Kullanıcıların bu tür saldırılardan korunmak için bazı adımlar atması gerekmektedir. Bilinmeyen e-postalar açılmamalı veya tanınmayan kaynaklardan gelen mesajlara yanıt verilmemelidir. Güçlü şifreler oluşturmak, düzenli olarak şifrelerinizi değiştirmek ve geniş bir antivirüs programı koruma ağı kullanmak, verilerinizi phishing saldırılarından korumanıza yardımcı olacaktır.
- Phishing saldırılarına karşı korunmak için aşağıdakiler yapılabilir:
- Sahte veya bilinmeyen kaynaklardan gelen e-postalar açılmamalı, ya da bu e-postalardaki linkler tıklanmamalıdır.
- Güçlü şifreler kullanarak hesap bilgileri korunmalıdır. Şifreler düzenli olarak değiştirilmelidir.
- Antivirüs programları kullanarak cihazlar korunmalıdır.
İnternet Erişim Engelleme
İnternet erişim engelleme, internet sitelerinin yasaklanması veya erişiminin kısıtlanması anlamına gelir. Bu karar genellikle, içerik veya aktivitenin yasadışı veya zararlı olması nedeniyle alınır. Türkiye’de, erişimi engellenen sitelerin çoğu, belirli yasal yükümlülükleri yerine getirmediği veya toplumun değerlerine aykırı içerikler sunduğu için kapatılır. Ancak bu durum, ifade özgürlüğüne aykırı olduğu için tartışmalıdır.
Bu kararların yasal boyutu, Türkiye’nin internet erişim engelleme yöntemleri hakkında hazırladığı yasal düzenlemelere dayanır. Bu düzenlemeler, özellikle terörizm ve çocuk pornografisi gibi suçlarla mücadele amacıyla hazırlanmıştır. Ancak bu yöntemler, ifade özgürlüğü hakkını etkileyebileceği için titizlikle uygulanmalıdır.
Ayrıca, internet erişim engelleme kararlarının yasallığını doğru bir şekilde değerlendirmek çok önemlidir. Birçok yasadışı sitenin engellenebildiği gibi, yasal sitelerin de yanlışlıkla engellenebildiği görülmüştür. Bu nedenle, internet kullanıcıları ve şirketler, erişim engelleme kararlarına itiraz etmek için yasal yolları kullanabilirler.
İfade Özgürlüğü
İfade özgürlüğü, temel insan haklarından biridir ve internet üzerinden de korunması gereklidir. İnternet kullanıcıları farklı düşünce ve fikirleri özgürce ifade etme hakkına sahiptirler, ancak bu hak sınırsız değildir. Kendi özgürlüğünüzü başkalarının özgürlüklerini ihlal etmeden kullanmak önemlidir.
İnternet üzerinden ifade özgürlüğü haklarının korunması için ülkelerin yasal düzenlemeleri mevcuttur. Bu düzenlemeler fikir özgürlüğünün sınırlarını belirler ve suistimal etme durumunda yasal yaptırımlar uygulanabilir. İnternet kullanıcıları, diğer insanların haklarını ihlal etmeyecek şekilde özgürce fikirlerini ifade edebilirler. Bu nedenle, özgür ifadeyi tehdit eden içerikler yasal olarak kısıtlanır veya engellenir.
İnternet üzerinden ifade özgürlüğüne yönelik saldırıların önüne geçmek için çeşitli güvenlik önlemleri alınır. Bu önlemler arasında herkesin anonim olarak internete erişebilmesi ve VPN hizmetleri kullanabilmesi özgürlüklerin korunmasındaki en önemli adımdır. Ayrıca kişisel verilerin güvenliği, şifreleme teknolojileri ve antivirüs yazılımlarının da etkili bir şekilde kullanılması gerekmektedir.
İnternet Vergileri
İnternet üzerinden yapılan ticari faaliyetlerin vergilendirilmesi birçok ülkenin gündeminde olan bir konu. Türkiye’de de 2018 yılında yürürlüğe giren Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile internet üzerinden yapılan ticari faaliyetler vergiye tabi hale getirildi. E-ticaret sitelerinin vergilendirilmesi için gerekli belgeleri ve izinleri alması gerekmekte.
Ayrıca, yabancı e-ticaret sitelerinin Türkiye’deki satışlarına da vergi uygulanması hususu 1 Mart 2020 tarihinde yürürlüğe giren yeni bir düzenlemeyle yasal hale getirildi. Buna göre yabancı e-ticaret sitelerinin Türkiye’deki satışları da vergiye tabi olacak.
İnternet vergileri konusuna ilişkin düzenlemeler ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Ancak, bu alanda hızla gelişen teknolojinin yarattığı yeni iş modelleri ve ticaret yöntemleri nedeniyle uluslararası işbirliği ve ortak düzenlemelerin de önem kazandığını unutmamak gerekmektedir.
